3 YAŞ MUAYENESİNDE EBEVEYNLERE ÖNERİLER
ÇOCUĞUNUZA KARŞI TUTUM VE DAVRANIŞLARINIZ
▪ Aile ve arkadaşlarla birlikte olmaya zaman ayırın.
▪ Ailece düzenli oyun ve yemek zamanları geçirin.
▪ Çocuğunuza sarılın. Çocuğunuza onu ne kadar sevdiğinizi gösterin.
▪ Çocuğunuza öfkeyle nasıl başa çıkabileceğini anlatın. Sinirlendiğinde başkalarına vurmaması, başkalarını ısırmaması ve kavga etmemesi gerektiğini öğretin.
▪ Çocuğunuza seçim yapma şansı verin.
▪ Sigara içmeyin veya e-sigara kullanmayın. Evinizi ve arabanızı dumansız tutun.
Tütünsüz alanlarda çocuklar daha sağlıklı olurlar.
▪ Alkol veya uyuşturucu kullanmayın.
SAĞLIKLI YEME VE AKTİF OLMAK
▪ Meyve suyunu sınırlayın. Meyve suyu vermek isterseniz her zaman yemekle birlikte ve günde en fazla 120 ml %100 meyve suyu verin.
▪ Çocuğunuz susadığında soğuk su içmesine izin verin.
▪ Başta sebze, meyve ve yağsız protein olmak üzere çeşitli sağlıklı yiyecekler ve atıştırmalıklar sunun.
▪ Ne kadar yiyeceğine çocuğunuz karar versin.
▪ Çocuğunuzun evde ve kreşte aktif olduğundan emin olun.
▪ Uyku dışında çocuklar 1 saatten fazla hareketsiz kalmamalıdır.
▪ Ailece birlikte aktif olun.
▪ TV, tablet veya akıllı telefon kullanımını en fazla 1 saat ile sınırlayın. Çocuğunuza yüksek kaliteli programlar açın.
▪ Çocuğunuzun ne izlediğinin farkında olun.
▪ Çocuğunuzun yatak odasına TV, bilgisayar, tablet veya akıllı telefon koymayın.
▪ Bir “aile medya kullanım planı” yapmayı düşünün. “medya kullanım planı” medya kullanımı için kurallar oluşturmanıza ve ekran süresini egzersiz dahil diğer etkinliklerle dengelemenize yardımcı olur.
BAŞKALARIYLA OYNAMAK
▪ Çocuğunuza giydirmesi, bir şeyler üretmesi ve taklit etmesi için çeşitli oyuncaklar verin.
▪ Çocuğunuzun diğer okul öncesi çocuklarla sık sık oynamasını sağlayın. Aynı yaştaki çocuklarla oynamak, çocuğunuzun okula hazırlanmasına yardımcı olur.
▪ Çocuğunuzun diğer çocuklarla oyun oynarken sıra almayı öğrenmesine yardımcı olun.
ÇOCUĞUNUZLA OKUMA VE KONUŞMA
▪ Çocuğunuzla her gün kitap okuyun, şarkı söyleyin ve kafiye oyunları oynayın.
▪ Kitapları, birlikte konuşmanın bir yolu olarak kullanın. Birlikte okumak ve bir kitabın hikayesi ve resimleri hakkında konuşmak, çocuğunuzun okumayı öğrenmesine yardımcı olur.
▪ Dur işaretleri veya mağazadaki etiketler ve işaretler gibi gittiğiniz her yerde okuma alıştırması yapmanın yollarını arayın.
▪ Çocuğunuza kitaplardaki hikaye veya resimlerle ilgili sorular sorun. Hikayenin bir bölümünü anlatmasını isteyin.
▪ Çocuğunuza günü, arkadaşları ve etkinlikleri hakkında özel sorular sorun.
EMNİYET
▪ Arka koltuğa doğru şekilde takılmış bir oto güvenlik koltuğu kullanmaya devam edin. En güvenli koltuk, yükseltici koltuk değil, 5 noktalı emniyet kemeri olan koltuktur.
▪ Boğulmayı önlemek için yiyecekleri küçük parçalara ayırın.
▪ Özellikle sokakların ve araba yollarının yakınında tüm açık hava oyunlarını denetleyin.
▪ Çocuğunuzu asla arabada, evde veya bahçede yalnız bırakmayın.
▪ Çocuğunuzu su dolu bir kova, küvet veya havuzun yakınında veya sudayken kolunuzun erişebileceği mesafede tutun. Teknedeyken her zaman can yeleği giydirin.
▪ Çocuğunuza, bir hayvana dokunmadan önce evcil olup olmadığını ve dokunmasının uygun olup olmadığını sormasını öğretin.
▪ Evinizde silah bulundurmanız gerekiyorsa, boş ve silah ile mühimmat ayrı yerlerde ve kilitli olarak saklayın.
▪ Çocuğunuzun oynadığı evlerde silah olup olmadığını sorun. Eğer öyleyse, güvenli bir şekilde saklandıklarından emin olun.
4 YAŞ MUAYENESİNDE EBEVEYNLERE ÖNERİLER
ÇOCUĞUNUZA KARŞI TUTUM VE DAVRANIŞLARINIZ
▪ Kendinize ve eşinizle birlikte olmaya zaman ayırın.
▪ Arkadaşlarınızla bağlantıda kalın.
▪ Ailece düzenli oyun ve yemek zamanları geçirin.
▪ Çocuğunuza sarılın. Çocuğunuza onu ne kadar sevdiğinizi gösterin.
▪ Çocuğunuza öfkeyle nasıl başa çıkacağını gösterin—yalnız kalma, saygılı konuşma veya aktif olma. Sinirlendiğinde başkalarına vurmaması, ısırmaması ve kavga etmemesi gerektiğini öğretin.
▪ Çocuğunuza seçim yapma şansı verin.
▪ Sigara içmeyin veya e-sigara kullanmayın. Evinizi ve arabanızı dumansız tutun.
Tütünsüz alanlarda çocuklar daha sağlıklı olurlar.
▪ Alkol veya uyuşturucu kullanmayın.
▪ Çocuğunuza toplumda nasıl güvende olacağını öğretin.
◦ Çocuğunuz erkek ve kızların nasıl farklılaştığıyla ilgilenmeye başladığından, tüm vücut bölümleri için doğru terimleri kullanın.
◦ Hiçbir yetişkin, bir çocuktan anne babasından sır saklamasını istememelidir.
◦ Hiçbir yetişkin çocuğun avret yerlerini görmek istememelidir.
◦ Hiçbir yetişkin, yetişkinin kendi özel bölgeleri için çocuktan yardım istememelidir.
OKULA HAZIRLIK
▪ Çocuğunuza cümleleri bitirmesi için bolca zaman verin.
▪ Her gün birlikte kitap okuyun ve çocuğunuza hikayeler hakkında sorular sorun.
▪ Çocuğunuzu kütüphaneye götürün ve kitap seçmesine izin verin.
▪ Çocuğunuzu dinleyin ve saygılı davranın. Başkalarının da bunu yapması için ısrar edin.
▪ Çocuğunuzu başkalarına karşı nazik olduğu için övün.
▪ Çocuğunuzun duygularını ifade etmesine yardımcı olun.
▪ Çocuğunuza başkalarıyla sık sık oynama şansı verin.
▪ Çocuğunuzun kreş veya anaokulunu ziyaret edin. Etkinliklere katılın.
▪ Çocuğunuzdan size gününü, arkadaşlarını ve aktivitelerini anlatmasını isteyin.
SAĞLIKLI ALIŞKANLIKLAR
▪ Meyve suyunu sınırlayın. Meyve suları sağlıklı beslenme için şart değildir. Meyve suyu vermek isterseniz her zaman yemekle birlikte ve günde en fazla 120 ml %100 meyve suyu verin.
▪ Çocuğunuz susadığında soğuk su içmesine izin verin.
▪ Özellikle sebzeler, meyveler ve yağsız protein olmak üzere çeşitli sağlıklı yiyecekler ve atıştırmalıklar sunun.
▪ Ne kadar yiyeceğine çocuğunuzun karar vermesine izin verin.
▪ TV olmadan rahat aile yemekleri yiyin.
▪ Sakin bir uyku rutini oluşturun.
▪ Çocuğunuza günde iki kez dişlerini fırçalatın. Bezelye büyüklüğünde florürlü diş macunu kullanın.
TV VE MEDYA
▪ Ailece sık sık birlikte aktif olun.
▪ TV, tablet veya akıllı telefon kullanımını en fazla 1 saat ile sınırlayın. Çocuğunuza yüksek kaliteli programlar açın.
▪ Ailece izlediğiniz programları birlikte tartışın.
▪ Çocuğunuzun ne izlediğinin farkında olun.
▪ Çocuğunuzun yatak odasına TV, bilgisayar, tablet veya akıllı telefon koymayın.
▪ Bir “aile medya kullanım planı” yapmayı düşünün. “medya kullanım planı” medya kullanımı için kurallar oluşturmanıza ve ekran süresini egzersiz dahil diğer etkinliklerle dengelemenize yardımcı olur.
▪ Günlük oyunlar için fırsatlar yaratın.
▪ Çocuğunuzu aktif olduğu için övün.
GÜVENLİK
▪ Çocuğunuz araba güvenlik koltuğunun ağırlık veya boy sınırına ulaştığında, omuzları üst emniyet kemeri yuvalarının üzerinde olduğunda veya kulakları koltuğun üst kısmına geldiğinde öne bakan bir araba güvenlik koltuğu kullanın veya yükseltici koltuğa geçin.
▪ Arka koltuk, çocukların 13 yaşına kadar binebilecekleri en güvenli yerdir.
▪ Çocuğunuzun yüzme aktivitesi esnasında her zaman can yeleği giydiğinden emin olun. Yüzme havuzlarının çitle çevrili olduğundan emin olun.
▪ Dışarı çıkarken çocuğunuza şapka takın, güneşten koruyucu giysiler giydirin ve açıkta kalan cildine SPF 15 veya daha yüksek koruma faktörlü güneş kremi sürün. Güneşin en güçlü olduğu 11:00 – 15:00 saatleri arasında, dışarıda geçirilen zamanı sınırlayın.
▪ Evinizde silah bulundurmanız gerekiyorsa, boş ve silah ile mühimmat ayrı yerlerde ve kilitli olarak saklayın.
▪ Çocuğunuzun oynadığı evlerde silah olup olmadığını sorun. Eğer öyleyse, güvenli bir şekilde saklandıklarından emin olun.
5-6 YAŞ MUAYENESİNDE EBEVEYNLERE ÖNERİLER
ÇOCUĞUNUZA KARŞI TUTUM VE DAVRANIŞLARINIZ
▪ Çocuğunuzla zaman geçirin. Onu kucaklayın ve övün.
▪ Çocuğunuzun kendi başına bir şeyler yapmasına yardımcı olun.
▪ Çocuğunuzun çatışmalarla başa çıkmasına yardımcı olun.
▪ Sigara içmeyin veya e-sigara kullanmayın. Evinizi ve arabanızı dumansız tutun. Tütünsüz alanlarda çocuklar sağlıklı olurlar.
▪ Alkol veya uyuşturucu kullanmayın. Bir aile üyesinin kullanımı konusunda endişeleriniz varsa yardımcı olabilecek yerel ya da çevrimiçi kaynaklara ulaşın.
ÇOCUĞUNUZUN SAĞLIĞI İÇİN
Çocuğunuzun dişlerini günde iki kez fırçalamasına yardımcı olun
◦ Kahvaltıdan sonra
◦ Yatmadan önce
▪ Bezelye büyüklüğünde florürlü diş macunu kullanın.
▪ Çocuğunuzun günde bir kez dişlerini diş ipi ile temizlemesine yardımcı olun.
▪ Çocuğunuz yılda en az iki kez diş hekimine gitmelidir.
▪ Çocuğunuzun sağlıklı beslenmesine yardımcı olun:
◦ Sebzeler, meyveler, yağsız protein ve kepekli tahıllar gibi sağlıklı yiyecekler sağlayın.
◦ Ailece birlikte yemek yiyin.
◦ Ne yediğiniz konusunda rol model olun.
▪ Çocuğunuz her gün 2 ila 3 porsiyon süt ürünü tüketmelidir.
▪ Şeker, alkolsüz içecekler, meyve suyu ve şekerli yiyecekleri sınırlayın.
▪ Çocuğunuzun günde 1 saat veya daha fazla aktif -hareketli olduğundan emin olun.
▪ Çocuğunuzun yatak odasına TV koymayın.
▪ Bir aile “medya kullanım planı” yapmayı düşünün. “Medya kullanım planı”, medya kullanımı için kurallar koymanıza ve ekran süresini egzersiz dahil diğer etkinliklerle dengelemenize yardımcı olur.
AİLENİZİN RUTİNLERİ
▪ Aile rutinleri, çocuğunuz için bir emniyet duygusu yaratır.
▪ Çocuğunuza neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğretin.
▪ Çocuğunuza yapması gereken işleri verin ve daha sonra ondan yapmasını bekleyin.
▪ Disiplini cezalandırmak için değil öğretmek için kullanın.
▪ Çocuğunuzun öfkeyle başa çıkmasına yardımcı olun. Rol model olun.
▪ Çocuğunuza sinirlendiğinde ortamdan uzaklaşmasını ve oyun oynamak veya okumak gibi sakinleşmek için başka şeyler yapmasını öğretin.
OKULA HAZIRLIK
Çocuğunuzla okul hakkında konuşun.
▪ Çocuğunuzla birlikte okula başlama hakkında kitaplar okuyun.
▪ Çocuğunuzu okulu görmeye götürün ve öğretmeniyle tanışın.
▪ Çocuğunuzun öğrenmeye hazırlanmasına yardımcı olun. Onu sağlıklı bir kahvaltıyla besleyin ve en az 10 ila 11 saat arası uyuması için düzenli yatma saatleri belirleyin.
▪ Çocuğunuzun okuldan sonra güvenli bir yere gittiğinden emin olun.
▪ Çocuğunuzun engeli veya özel sağlık bakımı ihtiyacı varsa, bireyselleştirilmiş eğitim programı sürecinde aktif olun
GÜVENLİK
Çocuğunuz her zaman (en az 13 yaşına kadar) arka koltuğa oturmalı ve öne bakan bir araba güvenlik koltuğu veya kemer konumlu yükseltici koltuk kullanmalıdır.
▪ Çocuğunuza caddeyi nasıl güvenli bir şekilde geçeceğini ve okul servisine nasıl bineceğini öğretin. Çocuklar 10 yaşına kadar tek başlarına karşıdan karşıya geçmeye hazır değillerdir.
▪ Scooter, bisiklet, paten, kayak ve binicilik için uygun bir kask ve güvenlik donanımı sağlayın.
▪ Çocuğunuzun asla yalnız yüzmesine izin vermeyin.
▪ Çocuğunuzun güneşe maruz kalan cildinde bir şapka, güneşten koruyucu giysi ve SPF 15 veya daha yüksek koruma faktörlü güneş kremi kullanın. Güneşin en güçlü olduğu (11:00 – 15:00) saatlerinde dışarıda geçirilen zamanı sınırlandırın..
▪ Çocuğunuza diğer yetişkinlerin yanında nasıl güvende olacağını öğretin.
◦ Hiçbir yetişkin bir çocuktan anne veya babasından sır saklamasını istememelidir.
◦ Hiçbir yetişkin çocuğun avret yerlerini görmek istememelidir.
◦ Hiçbir yetişkin, yetişkinin kendi özel bölgeleri için çocuktan yardım istememelidir.
▪ Evinizde duman ve karbon monoksit alarmları bulundurun. Her ay test edin ve pilleri her yıl değiştirin. Evinizde yangın çıkması durumunda bir aile kaçış planı yapın.
▪ Evinizde silah bulundurmanız gerekiyorsa, boş ve mühimmat ile silah ayrı yerlerde ve kilitli olarak saklayın.
▪ Çocuğunuzun oynadığı evlerde silah olup olmadığını sorun. Eğer öyleyse, güvenli bir şekilde saklandıklarından emin olun.
