Pek çok ebeveyn, çocuklarının aşı uygulamasından korktukları için kontrolleri erteliyor. Çocuğunuz ya da siz aşı olmaktan korkuyorsanız, yalnız değilsiniz. Çocukların en az üçte ikisi ve yetişkinlerin dörtte biri iğne korkusu yaşamaktadır.
Bunu olumlu, sakin ve hatta acısız bir uygulama haline getirmenin basit yolları vardır. Bu kolay adımları takip ederek çocuğunuzu rahatsız etmeden aşı uygulaması yaptırabilirsiniz:
Çocuğunuzun kontrolün daha fazla elinde olduğunu hissetmesine yardımcı olun.
Çocuğunuza aşı olacağını söylemek için kliniğe giderken son dakikaya kadar beklemek istemeniz doğaldır. Stresten kaçınmaya yardımcı olduğunuzu düşünebilirsiniz, ancak bu size ve onlara daha fazla stres yaratır. Hazırlıklı olmak daha iyi bir deneyime zemin hazırlar.
Aşı uygulaması hakkında olumlu hisler verecek kelimeler kullanın. Kelimeler önemlidir. Örneğin: “Doktora gidip sağlıklı kalmamıza yardımcı olacak ilaçları almamız gerekiyor” ifadesi, “Doktora gidip iğne yaptırmamız gerekiyor” ifadesinden farklı bir etki oluşturacaktır.
Endişelerini anladığınızı bilmelerini sağlayın. Zaten kendilerini gergin ve endişeli hissediyorlarsa, bunu ifade etmelerine olanak tanıyın. Çocuğunuza “önemli bir şey değil”, “endişelenme, küçücük bir iğne” gibi şeyler söylemek, onların duygularını anlamadığınızı düşünmelerine neden olabilir ve aslında kaygıyı daha da kötüleştirebilir.
Çocuğunuzun sesini duyurmasını sağlayabilirsiniz, ama aynı zamanda bu durumla başa çıkmasına da yardımcı olabilirsiniz. Şu tarz bir yaklaşım deneyebilirsiniz: “Biliyorum! Pek eğlenceli değil. Bunu sabırsızlıkla beklemiyorsun, anlıyorum. Bu yüzden kendini daha rahat hissedebilmen için beraber bir plan yapalım.” Bu, çocuğunuzun onu dinlediğinizi ve yanında olduğunuzu hissetmesine yardımcı olabilir. Endişelerinin makul olduğunu ve bu konuda yapılacak bir şeyler olduğunu bilmelerini sağlarsınız. Bu eylemler hepimizin kaygısını daha iyi yönetmesine yardımcı olur.
Aşı yaptırdığınız için özür dilemeyin. Yanlış bir şey yaptığımızda üzgün olduğumuzu söyleriz. Çocuğunuzun sağlığına dikkat etmek yanlış değildir!
Aşıya neden ihtiyaç duyduklarına dair geçerli sebepler sunun. Nedenini bilmek çocuğunuzu motive edebilir. “Aşıyı, sizi hasta olmaktan koruduğu ve sağlıklı tuttuğu için yaptırıyoruz” şeklinde açıklayabilirsiniz. Daha büyük çocuklar için şöyle diyebilirsiniz: “Çünkü vücudumuzun zararlı enfeksiyonlarla savaşmak için bağışıklık kazanmasına yardımcı olmamız lazım ve aşılar bu görevi yapar.” Toplum sağlığı için iyilik yaptıklarını belirtmek (diğer arkadaşlarını da korumuş olacaksın) de etkili olabilir.
Gitmeden önce çocuğunuzla net bir plan yapın ve bunu doktorunuzla paylaşın. Nasıl bir durumla karşılaşacağını bilmek çocuğunuza kontrolün kendisinde olduğunu hissettirir.
Çocuğunuza aşı uygulaması öncesi hazırlayacağınız plan için bazı fikirler:
Rahatlık: Çocuğunuz kucağınızda olmaktan hoşlanıyorsa, bunu çocuğunuzu güvende, hareketsiz ve yakınlığınız sayesinde onu rahatlatacak şekilde yapabileceğiniz birçok yol vardır. Dokunmanız ve sevginizi temas ederek göstermeniz, vücudun ağrı sinyallerini işleme biçimini değiştirir. Daha büyük çocuklarda da işe yarayabilir.
Not: Çocuklar asla tıbbi prosedürler nedeniyle kendi istekleri dışında baskı altına alınmamalıdır.
Uyuşturucu kremler ve spreyler: Reçetesiz veya reçeteli topikal anestezik krem, bant veya soğutucu sprey seçenekleri hakkında doktorunuza danışın. Ne zaman uygulanacağını bilmek için talimatları okuyun. Bazılarının etki etmesi yaklaşık 30 dakika sürebilir.
Dikkat dağıtma: Çocuğunuz bir videoya derinlemesine odaklandığında veya akıllı telefonunda oyun oynadığında dikkatini çekmenin ne kadar zor olabileceğini bilirsiniz. Dikkatlerini kaygı ve acıdan uzaklaştırmak için aynı aracı kullanabilirsiniz. Aşılama öncesinde ve sırasında dikkatlerini dağıtmak için ne yapmak istediklerini seçmelerine izin verin. Örneğin bir hikâye anlatmak, kitap okumak, şarkı söylemek ve komik videolar izlemek gibi seçenekler sunabilirsiniz.
Derin nefes alın: Çocuğunuza derin ve yavaş nefes alıp verme alıştırması yaptırın. Nefes egzersizi onları sakinleştirir ve vücutlarının acıya tepkisini azaltır. Onlarla birlikte nefes alarak onlara yardımcı olabilirsiniz.
Doktorunuza, sizin ve çocuğunuzun seçenekler hakkında konuştuğunuzu ve planınızı paylaştığınızı bildirdiğinizden emin olun.
Kaygı başa çıkılamayacak kadar fazla olduğunda:
Çoğu çocuk ve yetişkin için bu stratejiler, tıbbi prosedürler sırasında kendilerini sakin ve kendinden emin hissetmeleri için ihtiyaç duydukları kontrol duygusunu bulmaları için yeterlidir. Ancak bazı çocuklar ve yetişkinler için kaygı çok daha ağır olabilir. Geçmişteki olumsuz deneyimlerinin üstesinden gelmek için daha fazla yardıma ihtiyaçları olabilir. Eğer öyleyse, bir çocuk psikoloğundan ya da psikiyatri uzmanından destek alabilirsiniz.
Çocuğunuzun tıbbi bir işlem sırasında nasıl tepki vereceği üzerinde, sizin nasıl hissettiğinizin büyük etkisi olduğunu unutmayın. Stres bulaşıcıdır ama sakinlik de bulaşıcıdır. Ayrıca çocuğunuzu en iyi siz tanırsınız ve hangi durumlarda daha rahat olacağını bilip ona göre davranmanız çok daha etkili olur.
