Ankapedia

Aşılama İle ilgili Öneriler

Ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanmış Çocukluk Dönemi Aşılama Takviminde her aşının hangi dönemde ve kaç doz olarak uygulanacağı belirlenmiş olup ülkemizde doğan her çocuğumuz için takibi yapılmaktadır.

Bu programa uymak çocuklarımıza hastalıklardan en iyi şekilde korunmayı sağlar. Aşılarla ilgili sorularınız varsa çocuk doktorunuza sormaktan çekinmeyin. Doktorunuz çocuğunuzun sağlık kayıtlarını ve geçmişini bilir ve aşılar hakkında size yönlendirme yapabilir.

Tüm bebek ve çocuklarda aynı aşı takvimi mi uygulanmalı?

Evet, güncel aşı takvimimiz sağlıklı çocuklar için en ideal program olarak kabul edilir. Nadiren bazı istisnalar görülebilir. Çocuğunuzun kronik bir rahatsızlığı varsa veya bağışıklık sistemini zayıflatan bir ilaç kullanıyorsa, takviye doza veya farklı bir aşıya ihtiyacı olabilir. Çocuk doktorunuz sizi bu konuda yönlendirecektir.

 
Çocuğum bir aşısını kaçırırsa veya takvimin gerisinde kalırsa ne olur?

Çocuğunuzun aşılarını aşı takviminde önerilen şekilde yaptırmak, onu korumanın ve sağlıklı tutmanın en iyi yoludur. Çocuğunuz bir aşıyı kaçırırsa baştan başlamanıza gerek yoktur. Çocuk doktorunuz ile görüşerek aşıyı takvimine en uygun zamanda ekleyebilirsiniz.

Aşıları daha uzun bir zamana yayarak yapabilir miyiz?

Aşıları yaymak veya geciktirmek çeşitli nedenlerden dolayı önerilmez. Aşıların sağladığı tüm korumadan yararlanabilmeleri için çocukların aşılarını zamanında yaptırmaları gerekir. Aşıyla önlenebilen hastalıklar sebebiyle en çok küçük bebeklerde hastaneye yatış ve ölüm görüldüğü için en kısa sürede aşılama programına başlamak önemlidir.

Ayrıca önerilen program, çocuğunuzun bağışıklık sistemine en iyi etki edecek şekilde tasarlanmıştır. Aşılamaya başlanmayan sürenin, aşıyla önlenebilir hastalıklara karşı korumanın da başlamadığı bir süre olduğunu bildiğimiz için doğumdan sonra en kısa sürede takvime uygun şekilde aşılamaya başlamayı öneriyoruz.

Araştırmacılar her aşı için; korumasının ne kadar sürdüğü, kaç doza ihtiyaç olduğu ve dozlar arasında ne kadar süre bırakmanın en iyi şekilde işe yaradığı gibi konularda düzenli çalışmalar yapmaktadır. Örneğin çocuğunuzun her yıl grip aşısına ihtiyacı vardır, ancak başka bir aşı için çocuğunuz birkaç ay veya birkaç yıl arayla iki veya daha fazla dozda aşılanması ömür boyu koruma geliştirmesi için yeterli olacaktır.

Çocuk doktorunuz aşılar ile ilgili güvenilir, eksiksiz ve bilime dayalı bilgilere sahip olmanızı ister ve önerilen aşı programının takip edilmesini destekler. Ebeveynlerin de çocuklarının aşı programını takip etmeleri ve uygulama zamanlarını kaçırmamaları gerekmektedir.

Toplum bağışıklığı nedir?

Toplumdaki insanların büyük kısmı bir hastalığa karşı bağışıklığa sahip olduğunda, o hastalığın yayılma olasılığı daha az olur. Bir yerdeki birçok insan önerilen programı uygulamaz veya aşıları atlamaya karar verirse hastalıklar çok daha hızlı yayılabilir.

Tek seferde birden fazla aşı yapmak çocuğun bağışıklık sistemini zorluyor mu?

Hayır. Aşıların güvenli olduğunu biliyoruz; birden fazla aşının birlikte yapıldığı durumlar da dahil. Bebekler ve çocuklar her gün birçok mikroba maruz kalır ve bağışıklık sistemleri, vücudu sağlıklı tutmak için gereken yanıtı vermekten sorumludur. Çocuğunuz evin içinde gezinerek, yemek yiyerek ve nefes alarak her gün çok daha fazla mikrop ve bakteriyle karşılaşır. Çoğu çocuk her gün yaklaşık 2.000-6.000 antijene maruz kalır. Bu, aşı takvimindeki herhangi bir aşı kombinasyonundaki antijenlerden çok daha fazladır. Yani çocukların bağışıklık sistemlerinin aşılar tarafından zayıflaması gibi bir durum söz konusu değildir.

Çocuğum hastalanırsa aşı yaptırmalı mıyım?

Çocuğunuz hastaysa çocuk doktorunuzla görüşün. Çoğunlukla soğuk algınlığı, kulak ağrısı, düşük ateş veya ishal gibi hafif bir hastalıkları olsa bile aşı yapılabilir. Hafif bir hastalık sırasında da aşılama güvenli ve etkilidir. Bağışıklık sistemine ekstra bir yük getirmez. Aşılarını muayene ile aynı gün yaptırmak zamandan tasarruf etmenizi sağlar çünkü ekstra randevu almanıza gerek kalmaz. Çocuk doktorunuz bu konuda sizi en doğru şekilde yönlendirecektir.

Bu hastalıkların büyük bir kısmı ortadan kalktıysa çocuğumun neden hala aşıya ihtiyacı var?

Çiçek hastalığı, aşılarla tamamen ortadan kaldırılan tek hastalıktır.

Toplumlarımızda yayılabilecek diğer hastalıklar için hâlâ aşılara ihtiyacımız vardır. Aşılar vücudumuzun bağışıklık sistemini; enfeksiyonu tanıyabilecek, yanıt verebilecek ve ondan kurtulabilecek şekilde çalıştırır.

Aşılar ve toplum bağışıklığı sayesinde çocukların tetanoz, kızamık, kızamıkçık, menenjit ve çocuk felci gibi ciddi hastalıklara yakalanma oranları çok çok azalmıştır. Ayrıca çocukların hangisinin olası bir hastalık durumunda hastalığı hafif ya da ağır geçireceğini bilemeyiz. Bu nedenle çocukları korumak için aşı dahil her türlü aracı kullanmaya devam etmeliyiz.

Aşıdan hastalık kapılır mı?

Hayır. Aşı sağlıklı insanlarda hastalığa neden olmaz çünkü aşıdaki virüs veya bakteri ya canlı değildir ya da çok çok zayıftır.

Aşılar çocuğunuzun bağışıklık sistemine bilgi veren aktif maddeler içerir, böylece vücut kendi antikorlarını nasıl oluşturacağını öğrenir.

Aşı, bağışıklık sistemine virüsü veya bakteriyi tanımayı öğretir, böylece vücudun o hastalığa karşı kendi bağışıklığını geliştirmesini sağlar. Bağışıklık sisteminin gerçek virüs veya bakteriyi gördüğünde ne yapması gerektiğini anlaması ve hatırlaması için her aşıda çok az miktarda aktif bileşen bulunması yeterlidir.

Bağışıklık sistemi zayıf olan bazı kişilerde; canlı, zayıflatılmış bir virüsün kullanıldığı bazı aşıları uygulamayı tercih etmeyebiliriz. Canlı aşılar nadiren kanser veya diğer otoimmün hastalıkları olan kişilerde hastalığa neden olabilir. Böyle bir durumunuz varsa mutlaka doktorunuza danışmalısınız.

Aşılar otizme neden olur mu?

Hayır, aşılar otizme neden olmaz. Çocukların doğumdan itibaren dört yaşa kadar yoğun bir aşı takvimi vardır. Bu aynı zamanda bazı çocukların otizm belirtileri göstermeye başladığı zamandır. Her ne kadar aynı anda meydana gelseler gibi görünse de aşıların otizmle hiçbir bağının olmadığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Çocuğumda aşının yan etkisi olursa ne olur?

Yan etkiler aşıların işleyişinin normal ve beklenen bir parçasıdır. Bazen aşı olduğunuzda ateşiniz çıkabilir veya vücudunuz ağrıyabilir. Bu, vücudunuzun bağışıklık sisteminin devreye girdiğinin bir işaretidir. Yan etkiler çok kısa sürede ortadan kalkar.

Çok nadiren aşıdan kaynaklanan reaksiyonlar meydana gelebilir. Ancak her hastalığın kendisini geçirmenin riski aşı yan etkilerinin riskinden çok daha fazladır.

Hatırlatma: Aşılarla ilgili herhangi bir sorunuz varsa çocuk doktorunuza danışın.